SENDİKA:İşçilerin, çalışma yaşamına ilişkin sorunlarını çözmek, ortak çıkarlarını ve haklarını korumak, geliştirmek için kurdukları örgütlere sendika denir.
KONFEDERASYON:Değişik iş kollarında en az 5 sendikanın bir araya gelmesiyle süretiyle meydana getirdikleri tüzel kişiliğe sahip kuruluştur. HAKİŞ,DİSK vs.
İŞÇİ: Üretim sürecine bir bedel karşılığında emeğiyle katılan kişi.
İŞVEREN: işçileri ücretle çalıştıran gerçek veya tüzel kişi
İŞVEREN VEKİLİ: Günümüzde işverenin, çok küçük işyerlerinin dışında işyerini doğrudan ve tek başına yönetmesi büyük ölçüde olanaksız hale gelmiştir. Ayrıca işverenin yetkisinin yanı sıra hizmet akdinden ve yasalardan doğan yükümlülükleri vardır çok sayıda işçinin çalıştığı işyerinde bu yükümlülükleri şahsen yerine getirmesi son derece güçtür.Bu nedenle işverenler, işyerinde kendilerini temsil eden ve yönetime yardımcı olan kimseleri çalıştırmak zorundadırlar.
İŞYERİ:İş kanununda işyeri işin yapıldığı yer olarak tanımlanır. Diğer yandan aynı yasa “İşin niteliği ve yürütme bakımından iş yerine bağlı bulunan yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım beden veya mesleki eğitim yerleri gibi eklentiler ve araçlar da iş yerinden sayılır.” hükmüne yer vermektedir.
---------------------------------------------------------------------------------------
İŞKOLUNA GÖRE SENDİKALAŞMA İLKESİ:
Sendikalar işkolunda çalışan işçiler ve işverenler tarafından kurulur.Meslek veya işyeri esasına göre işçi sendikası kurulmaz.
Bir iş kolunda birden fazla sendika kurulabilir.
Bir işyerinde yürtülen asıl işe yardımcı işler de asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılır. Bir iş koluna giren işlerin ne olacağı, işçi ve işveren konfederasyanların görüşü de alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak bir tüzükle düzenlenir.
Her işkolunda çalışan, sendikalara üye olan ve olmayan işçilerin sayıları ile bunların sendikalara dağılımı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca her yıl Ocak ve Temmuz aylarında çıkartılacak istatisliklerde gösterilir.
SENDİKA KURUCUSU OLABİLMEK İÇİN ŞARTLAR:
TC . Vatandaşı olmak.
Türkçe okur yazar olmak
Sendikanın kurulacağı işkolunda çalışır olmak.
Kasten işlenen suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süresiyle hapis cezasına çarptırılmış olmamak.
hırsızlık ,dolandırıcılık, rüşvet, sahtecilik gibi suçlar işlememek.
Anayasal düzenin işleyişin, Milli güvenliğe karşı suçlar işlememiş olmak.
SENDİKA KURULUŞ PROSEDÜRLERİ
Sendika ve konfederasyonlar izin almaksızın kurulabilir.
Sendika kurucuları, Valiliğe dilekçelerine ek olarak sendikanın kurulacağı iş kolunda fiilen çalıştığını kanıtlayan belge, sabıka kayıtları ve diğer istenen belgelerle Valiliğe teslim ettikten ve belgelerin sendik kurmaya herhangi bir engel teşkil etmiyorsa sendika tüzel kişilik kazanır.Vali, tüzük ve belgelerin birer örneğini derhal Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne gönderilir.
-----------------------------------------------------------------------------------------
SENDİKA ORGANLARI
GENEL KURUL:
Genel kurul üyelerden oluşur. Üye sayısı 500'ü aştığında şube genel kurulu delege esasına göre yapılır delege sayısı 100'den az 250'den çok olmamak üzere sendika tüzüğünde belirlenir.Sayı 1002i aştığında delege sayısı 200'den az 500'den fazla olmaz...
YÖNETİM KURULU:
Sendika ve sendika şubeleri yönetim kurulları en az 3 en fazla 9, konfederasyonda ise en az 5 en çok 29 üyeden oluşur.
DİSİPLİN KURULU: Disiplin kurulu en az 3 en çok 5 üyeden oluşur. Disiplin kurulu, sendika veya konfederasyonun tüzüğüne, amaç ve ilkelerine aykırı hareket ettiği ileri sürülen üyeleri hakkında soruşturma yapar.üyelikten çıkarma dışındaki tüzüğündeki gösterilen disiplin cezalarını verir ve sonucu genel kurula ve diğer ilgililere bildirir.
DENETLEME KURULU:
Denetleme kurulu genel kurulca seçilecek 3 denetçiden oluşur. Ancak şubelerde denetleme kurulu yerine bir denetçi ile yetinebilir.
Denetleme kurulunun görev ve yetkileri, yönetim kurulu faaliyetlerinin genel kurul kararlarına uygun olarak yapılıp yapılmadığının denetlemesi, sendika tüzüğüne uygun mali ve idari denetlemede bulunması, denetleme raporunun hazırlanarak genel kurula sunulması şeklinde özetlenebilir.
İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİ:
Toplu iş sözleşmesi yapmak üzere yetkisi kesinleşen sendika, işyerinde işçi sayısı 50'ye kadar ise 1, 51-100 arasında ise 2, 101 ile 500 arasında ise en çok 3, 501-1000 arasında ise en çok 4, 1001-2000 arasında ise 6 ve 2000''den fazla ise en çok 8 olmak üzere işyeri çalışanlarından işyeri sendika temsilcisi tayin edilir.
İşyeri sendika temsilcileri ve baş temsilcisi işçilerin dileklerini dinlemek ve şikayetlerini çözümlemek, işçilerin menfaatlerini gözetmek, iş kanunları ve toplu iş sözleşmelerinde öngörülen çalışma şartlarının uygulanmasına yardımcı olmakla görevlidir.
---------------------------------------------------------------------------------------
SENDİKA ÜYELİĞİ
*Sendikalara üye olabilmek için 16 yaşını doldurmuş olmak gerekir, 16 yaşını doldurmamış olanların üyeliği kanuni temsilcilerinin yazılı iznine bağlıdır.
*Milli savunma bakanlığına bağlı işyerlerinde çalışan işçiler hariç askeri şahıslar sendikalara üye olamazlar.
*Sendikaya üye olmak ve üyelikten ayrılmak serbesttir.Hiç kimse sendikaya üye olmaya veya olmamaya zorlanamaz.
*Üyelik aidatı işçinin bir günlük çıplak ücretini geçemez.
*Askerlik süresince sendika üyeliği askıya alınır.
*Sendika üyeliğinden çekilme notere başvuru tarihinden itibaren bir ay sonra gerçekleşir.
*Üyelikten çıkarılan sendika üyesi ÇSGB tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemeye itiraz edebilir. Mahkeme 2 ay içerisinde kesin olarak karar verir.
*İşkolu değişen, emeklilik, malullük ve ya yaşlılık aylığı veya toptan ödeme alarak, işten ayrılan işçileirin sendika üyeliği sona erer.
İşveren veya işveren vekillik sıfatıı kaybedilenlerin işveren sendika veya konfederasyon üyelikleri bu tarihten itibaren sona erer.
*Bir konfederasyona üye olmak ve üyelikten çekilmek sendikanının genel kurulu kararına bağlıdır.
* Sendikalar birden fazla konfederasyona üye olamazlar.
--------------------------------------------------------------------------------------
SENDİKA ÖZGÜRLÜLÜĞÜNÜN KORUNMASI:
İŞÇİ SENDİKASI VE KONFEDERASYONU YÖNETİCİLİĞİNİN TEMİNATI:
Sendika
ve konfederasyonların yönetim kurullarında veya başkanlığında görev aldığı için
kendi isteği ile çalıştığı işyerlerinden ayrılan işçiler, bu görevlerinin
seçime girmemek, yeniden seçilmemek veya kendi istekleriyle çekilmek suretiyle
son bulması halinde, ayrıldıkları işyerinde işe yeniden alınmalarını
istedikleri takdirde, işveren, talep tarihinden itibaren en geç bir ay içinde
bu işçileri o andaki şartlarla eski işlerine veya eski işlerine uygun bir diğer
işe, diğer isteklilere nazaran öncelik vererek almak zorundadır. Bu takdirde,
işçinin eski kıdem hakları ve ücreti saklıdır.
İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİSİNİN TEMİNATI:
İşveren, yazılı rızası olmadıkça işyeri temsilcisinin çalıştığı işyerini değiştiremez ve işinde esaslı bir değişiklik yapmaz
Temsilcinin hizmet akdinin sadece temsilcilik faaliyetinden dolayı feshedilmesi halinde, iş kanununa göre en az bir yıllık ücret tutarında tazminata hükmedilir.
SENDİKAYA ÜYE OLUP OLMAMA ÖZGÜRLÜĞÜNÜN TEMİNATI :
İşçilerin işe alınmaları, belli bir sendikaya
girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği muhafaza veya
üyelikten istifa etmeleri veya sendikaya girmeleri veya girmemeleri şartına
bağlı tutulamaz. Toplu iş sözleşmelerine ve hizmet akitlerine bu hükme aykırı
kayıtlar konulamaz.
Sendika
üyeliği veya sendikal
faaliyetlerden dolayı hizmet akdinin feshi halinde, İş Kanunu’nun iş
güvencesine ilişkin hükümleri uygulanır. İşçi işe iade davası açabilir. Ancak,
İş Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca ödenecek tazminat (işe başlatmama
tazminatı)işçinin bir yıllık ücret tutarından az olamaz.
Kayıtlar
0 yorum:
Yorum Gönder